یادی از مرحوم محمدعلی کشاورز، پیش کسوت بی تکرار عرصه بازیگری که در ۲۵خرداد ۱۳۹۹ درگذشت | پدرسالار سینمای ایران

شهرآرانیوز؛ محمدعلی کشاورز در سال ۱۳۰۹ متولد شد. تحصیل در مدرسه شاه عباس بود که او را به هنر علاقه‌مند کرد؛ مدرسه‌ای برای ایرانی‌ها و ارمنی‌ها که با سالنی بزرگ مجهز به صحنه نمایش، میزبان کودکانی بود که بازیگری خلاق را نخستین بار در آنجا تجربه می‌کردند. پس از آن به مدرسه ادب رفت و به موجب انجمن تازه تأسیس ادبی، انشا‌های خوب می‌نوشت و موسیقی کار می‌کرد. ویلن،  ساز خانوادگی آن‌ها بود که در کودکی به دست گرفت و در نمایش‌های کمدی اخلاقی مدرسه به کار برد.

پس از آنکه دیپلمش را از مدرسه تمدن اصفهان گرفت، هم زمان با کودتای ۲۸ مرداد همراه خانواده به تهران کوچ کرد و با قبولی در دانشکده پزشکی، وارد دانشگاه شد؛ اما میز تشریح جسد و اصطلاحات پزشکی با روحیه هنری او سازگار نبود. بنابراین، سربازی را به ادامه تحصیل در رشته پزشکی ترجیح داد و در پادگان سرآسیاب مشغول به خدمت شد. دوران سربازی نیز برای او همراه با فعالیت‌های نمایشی بود که با اجرای نمایشنامه‌های افسر پادگان، تمرینات تئاتر را ادامه داد و همان جا نیز با احمدمحمود و فرهنگ شریف آشنا شد.

با پایان خدمت سربازی، یک آگهی در روزنامه اطلاعات، مسیر حرفه‌ای او را تغییر داد: «هنرستان هنرپیشگی، هنرجو می‌پذیرد.» سپس با قبولی در آزمون هنرستان، به صورت علمی با هنر نمایش آشنا شد و پس از فارغ التحصیلی به استخدام اداره تئاتر درآمد و هم زمان فعالیت در تلویزیون را آغاز کرد. محمدعلی کشاورز که برای ادامه تحصیل در رشته کارگردانی دو سالی در انگلیس اقامت داشت، نخستین کار هنری اش را در سال ۱۳۳۹ با تله تئاتر «خودکشی» اثری از علی نصیریان آغاز کرد و پس از آن با کارگردانی هنری قسمت‌هایی از سریال «خانه قمرخانم» در تلویزیون به فعالیتش ادامه داد.

سال ۱۳۴۳ بود که با بازی در فیلم «شب قوزی» در نقش یک سلمانی بر پرده سینما‌ها ظاهر شد و بازیگری را تا سال ۱۳۸۷ در بیش از ۴۷ اثر سینمایی و ۳۵ سریال ایرانی فاخر ادامه داد. دایی جان سرهنگ (دایی جان ناپلئون)، خواجه قشیری (سربداران)، خواب گزار اعظم (افسانه سلطان و شبان) و اتابک اعظم (کمال الملک) ازجمله نقش‌های به یادماندنی او بود که در کنار چهره‌های ماندگاری مانند

علی نصیریان و عزت ا... انتظامی به هنر بازیگری ایران اعتبار داد. استاد کشاورز یک بار در فیلم «کاروان ها» برابر آنتونی کوئین و یک بار در فیلم «صحرای تاتارها» برابر ماکس فون سیدو در ایران مقابل دوربین رفت و در کارنامه درخشانش برای بازی در فیلم «مادر» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد شد. تجربه همکاری با بهترین کارگردانان ایران ازجمله بیضایی، تقوایی، حاتمی، مهرجویی و کیارستمی، افتخاری دوسویه برای او و گروه تولید بود. محمدعلی کشاورز، دارنده نشان درجه یک فرهنگ وهنر، ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ در نودسالگی دیده از جهان فروبست و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) در تهران آرام گرفت.

محمدعلی کشاورز و سه شخصیت داستانی محبوب که در خاطره‌ها ماندنی است

پدر سالار
محمدعلی کشاورز، در ســـریــال «پــدرســــالار» با ایفــــای نقش پدری مهربان و دل سوز، اما باصلابــت و مقتــــدر، به شخصیتی مانــدگار در تاریــخ ســــریال هــــــای تلویزیونی تبدیل شد. این سریال به تهیه کنندگی و کارگردانی اکبر خواجویی، در سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۴ ساعت ۹ شب از شبکه ۲ سیما پخش می‌شد.

هزاردستان
شعـبــان استـخــونــــی یا شـعـبان بـی مـخ، نــام یکـــی از شخصـیت‌های معــروفــــی بـــود کــــه محـمــدعلــی کشـــاورز با حضـــور در ســـریــال «هزاردســـتان» مرحوم علی حاتمی، نقش آن را ایفا کرد و برای آن متحمل ساعت‌ها گریم سنگین و معاشرت با جاهل‌های قدیمی و لوطی‌های شهر شد.

مادر
محمـــدابــــــراهــیــــــم در فیلــــم «مــــــادر» سـاخـتـــه علی حاتمـــی، از درخشـــان تـــریــــــن هنرنمایی هــــای مرحـــوم کشـــاورز در بازیگـــری بود. محمــــــدابراهـــیــــــم با دیالوگ‌های ماندگار بسیار، فرزندی عاصی و سرکش بود که در پوسته زیرینش احساساتش به خانواده را پنهان می‌کرد. او برای این فیلم نامزد سیمرغ بلورین هشتمین جشنواره فیلم فجر شد.